Jeśli jesteś osobą związaną z branżą elektryczną, energetyczną lub gazową na pewno spotkałeś się z terminem uprawnienia SEP. Ale co to właściwie są te uprawnienia, kto ich potrzebuje, gdzie można je zdobyć oraz ile to kosztuje? Poniżej znajdziesz odpowiedzi na wszystkie nurtujące Cię pytania.
SEP to skrót oznaczający Stowarzyszenie Elektryków Polskich. Jest to organizacja zrzeszająca elektryków z całej Polski, zajmująca się kwestiami naukowymi oraz technicznymi. Organizują oni szkolenia oraz egzaminy, które pozwalają na eksploatacje i dozór urządzeń, instalacji oraz sieci elektrycznych. Uprawnienia można zdobyć po krótkim szkoleniu zakończonym egzaminem.
Do czego potrzebne są uprawnienia SEP?
Uprawnienia sepowskie mogą zostać nadane dla dwóch rodzajów prac: dozoru (oznaczonych literą D) oraz eksploatacji (oznaczane literą E). Osoby posiadające uprawnienia dozoru mogą prowadzić przeglądy techniczne oraz wszelką dokumentację. Jest to rodzaj uprawnień skierowany raczej do osób nadzorujących pracę innych lub pracę urządzeń. Ten rodzaj powinny wybierać osoby na stanowiskach kierowniczych, właściciele firm oraz technicy znajdujący się wyżej w hierarchii firmy. Osoba posiadająca takie uprawnienia zna przepisy prawne związane z energetyką.
Uprawnienia w zakresie eksploatacji potrzebują wszyscy monterzy, konserwatorzy, serwisanci oraz osoby obsługujące urządzenia elektroenergetyczne, energetyczne lub gazowe. Jest to podstawowy typ uprawnień, który gwarantuje, że posiadająca go osoba zna zasady bezpieczeństwa.
Poza rozróżnieniem na dozór i eksploatacje wyróżnia się 3 główne grupy uprawnień SEP oraz wiele specjalistycznych podgrup.
Uprawnienia SEP – główne rodzaje:
- G1 uprawnienia elektryczne – są przeznaczone dla osób zajmujących się urządzeniami elektroenergetycznymi
- G2 uprawnienia energetyczne – dla osób zajmujących się urządzeniami cieplnymi
- G3 uprawnienia gazowe – dla osób, które zajmują się urządzeniami gazowymi
Kurs G1 uprawnia do eksploatacji/dozoru:
- urządzeń prądotwórczych przyłączonych do sieci bez względu na napięcie znamionowe
- urządzenia, instalacje i sieci o napięciu nie wyższym niż 1kV
- urządzenia, instalacje i sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 1kV
- urządzenia elektrotermiczne, urządzenia do elektrolizy, aparatura kontrolno-pomiarowa
- zespoły prądotwórcze o mocy powyżej 50kW
- oświetlenie uliczne i sieć trakcyjna
Kurs G2 uprawnia do eksploatacji/dozoru:
- kotły, instalacje, turbiny, urządzenia odbiorcze pary i gorącej wody, urządzenia chłodnicze, piece przemysłowe – powyżej 50kW
- sprężarki o mocy powyżej 20 kW
- urządzenia do składowania, magazynowania i rozładunku paliw
- aparatura kontrolno-pomiarowa
Kurs G3 uprawnia do eksploatacji/dozoru:
- urządzenia do produkcji, przetwarzania, uzdatniania, magazynowania paliw gazowych
- sieci gazowe przesyłowe o ciśnieniu nie wyższym niż 0,5 MPa
- sieci gazowe rozdzielcze o ciśnieniu powyżej 0,5 MPa
- urządzenia gazowe o ciśnieniu nie wyższym niż 5 kPa
- przemysłowe odbiorniki paliw gazowych o mocy powyżej 50 kW
- turbiny gazowe
Dla przykładu – jeśli potrzebujesz mieć uprawnienia elektryczne do 1kV i będziesz pracować jako monter szaf sterowniczych (nie ty podpisujesz dokumenty) – powinieneś wybrać kurs SEP G1 w wersji E.
Jak zdobyć uprawnienia sepowskie?
Wymagany jest udział w krótkim szkoleniu oraz pozytywne zdanie egzaminu przed komisją SEP. Aby podejść do kursu musisz być osobą pełnoletnią oraz mieć przynajmniej wykształcenie podstawowe. Długość trwania kursu SEP zależy od wybranej placówki szkoleniowej, ale nie jest to więcej niż kilkanaście godzin. Na kurs można zapisać się indywidualnie, ale często można podejść do szkolenia grupą – kursy organizowane są na uczelniach technicznych lub przez firmę dla jej pracowników. Uprawnienia są ważne przez 5 lat, po tym czasie należy je odnowić. Egzamin jest przeprowadzany w formie ustnej a jego cena wynosi 10% minimalnego wynagrodzenia – czyli na dzień dzisiejszy ok. 260 zł. Jeżeli wynik egzaminu okaże się negatywny, będzie konieczność ponownego uiszczenia opłaty, aby móc jeszcze raz podejść do egzaminu.